Aanbod - Museum Hoge Woerd

Aan het begin van de 19e eeuw ging Nederland door een roerige periode. Eerst als Bataafse Republiek, daarna als Koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon, en uiteindelijk als onderdeel van het Franse keizerrijk van zijn broer Napoleon Bonaparte. In deze Franse tijd veranderde het land razendsnel; bestuurlijk, maatschappelijk én militair. Overal waren Franse soldaten gelegerd. Tussen 1804 en 1808 bevond zich bij Austerlitz (gemeente Zeist) zelfs een uitgestrekt legerkamp: Camp d’Utrecht.

Begin december nemen archeologen Maaike Kalshoven en Sjaak Mooren (opgravingsleiders BAAC) je mee naar deze bijzondere episode uit de geschiedenis. Het kamp strekte zich uit over drie kilometer en groeide van tentenkamp tot barakkencomplex. Tijdens opgravingen (2018 - 2021) werden duizenden sporen gevonden: van tenten tot barakken en veldkeukens tot waterputten. De vondsten geven een levendig beeld van het dagelijks leven in het kamp.

De lezing toont niet alleen hoe Camp d’Utrecht eruitzag, maar gaat ook in op wat archeologie ons leert over tijdelijke militaire nederzettingen. Wat blijft er eigenlijk bewaard in de bodem, en wat niet?

Lezing | Camp d’Utrecht

9 dec, 20:00 uur

Duik in een fascinerend stukje Franse tijd op Nederlandse bodem

Meer informatie

Al 12 jaar werkt Bastiaan Baggerman in het depot Archeologie van de gemeente Utrecht. Hier worden alle vondsten van opgravingen in Leidsche Rijn bewaard. Bastiaan verbaast zich elke keer weer over de bijzondere voorwerpen die de archeologen in het veld opgegraven hebben.

Kinderspoor

iedere di t/m zo

Speur, puzzel en reken met de hele familie en kraak de code

Meer informatie

Een vrouwelijke gids wijst informatie aan op een hand-out. Een groep geïnteresseerde bezoekers van verschillende leeftijden kijkt en luistert aandachtig naar haar.

Rondleiding

iedere zondag 11:00

Rondleiding langs het Romeinse schip en over de omwalling

Meer informatie

Op zondag 21 december is onze wachttoren geopend! Maak kennis met de Romeinse soldaten die hier de wacht houden en luister hoe zij, net als wij in deze donkere winterdagen, hun tijd doorbrachten tijdens lange diensten op de toren. Ze nemen je mee naar het Romeinse verleden en vertellen over het leven op de wachttorens zo’n 2000 jaar geleden. Hoewel de waakzaamheid soms werd afgewisseld met momenten van stilte en verveling, was er altijd iets te beleven. Zelfs in de koudste maanden van het jaar.

Leeftijdsaanduiding: alle leeftijden

Aanvang -en eindtijd: inloop tussen 13:00 - 16:00u

Prijs: Gratis

Reserveren is niet nodig, maar let op: bij drukte kan het zijn dat je even moet wachten voordat je de toren kunt betreden. Terwijl je wacht, maken onze soldaten graag een praatje om over hun avonturen te vertellen.

Soldaat op wacht

zo 21 dec

Maak kennis met de soldaten bij de Romeinse wachttoren

Meer informatie

In de donkere dagen rond midwinter zochten de Romeinen houvast in magische rituelen, hoopvolle spreuken en soms zelfs vloektabletten. Tijdens Romeinse Magische Wensen duiken we in deze bijzondere tradities én geven we er een warme, positieve draai aan die past bij het einde van het jaar.

We beginnen binnen in het museum, waar je ontdekt waar de Romeinen in geloofden en welke rituelen ze gebruikten om geluk af te dwingen of juist iets los te laten. Daarna is het jouw beurt. Je schrijft op wat je achter je wilt laten: iets dat je dwarszit, boos maakt, of gewoon niet meer bij je past.
Buiten sluiten we dit samen af met een speciaal loslaatritueel. Afhankelijk van het weer en de omstandigheden doen we dit met een veilig klein (kaars)vuur of op een alternatieve manier die net zo betekenisvol is. Het moment van loslaten staat centraal: even stilstaan, ademhalen en ruimte maken voor iets nieuws.
Tot slot maken we een persoonlijke, positieve wens voor het nieuwe jaar. Een wens die je mee naar huis kunt nemen als klein lichtpuntje voor de wintermaanden die voor ons liggen.
Deze workshop is geschikt voor kinderen vanaf ongeveer 6 jaar, maar ook (groot)ouders zijn van harte welkom om mee te doen. Het is een laagdrempelige, sfeervolle activiteit waarin je spelenderwijs iets leert over het Romeinse verleden én even stilstaat bij je eigen wensen.

Romeinse Magische Wensen

di 23 dec

Laat los wat je dwarszit of boos maakt en doe een wens voor het nieuwe jaar.

Meer informatie

De Romeinen vierden eind december Saturnalia, een feest dat wel wat wegheeft van hoe we kerstmis vieren, met veel eten en cadeautjes. Alle Romeinen waren op 17 december vrij, er werd gezongen en mensen deden samen spelletjes. De huizen waren versierd met groene takken en planten.

Maar de Romeinen vierden met Saturnalia niet de geboorte van Jezus, ze eerden Saturnus, de god van de landbouw het graan en de overvloed. Tijdens de kortste, donkerste dagen van het jaar werd Saturnus bedankt voor de oogst van het afgelopen jaar. Ook werd er gevierd dat de lichtere dagen er weer aan kwamen, daarom gaven de Romeinen elkaar vaak kaarsen en lampjes cadeau tijdens Saturnalia.

Ontdek op woensdag 24 december meer over dit bijzondere Romeinse feest en maak met ons een Romeins olielampje om de donkere dagen te verlichten!

Romeinse olielampjes maken

wo 24 dec

Maak een Romeins olielampje om de donkere dagen te verlichten.

Meer informatie

Hoe rook het vroeger? Ontdek geuren van de prehistorie tot Romeinse tijd en van de middeleeuwen tot de 17e eeuw. Snuffel, meng en maak kennis met een verleden dat je normaal nooit ruikt. Van wierook tot parfum en van kruiden tot geurzakjes. Je staat in deze workshop versteld hoeveel geschiedenis je kunt ervaren met alleen je neus.

Geuren van Weleer

di 30 dec

Snuffel, meng en maak kennis met de reuk van het verleden

Meer informatie

In de winter, wanneer het buiten koud is, grijpen mensen al duizenden jaren naar warme materialen zoals wol. Tijdens deze workshop ontdek je hoe je van ruwe schapenwol iets stevigs en zachts maakt: precies wat mensen in midwinter nodig hadden voor kleding, dekens en bescherming tegen de kou.
Je leert hoe je wol met de hand spint én hoe je vilt maakt; een eeuwenoude techniek waarbij wolvezels samenklitten tot een warme, stevige stof. Maak je eigen sneeuwpopje of winterbloem van vilt. We werken met wol van de schapen van Steede Hoge Woerd en vertellen hoe belangrijk textiel was voor de bewoners van het castellum dat hier ooit stond.
Een winterse, creatieve en leerzame activiteit voor kinderen vanaf 5 jaar én hun (groot)ouders.

Schapenwol spinnen en vilten

vr 2 jan

Ontdek hoe een pluk wol verandert in sneeuwpopje of winterbloem

Meer informatie

Ontdek de kracht en betekenis van water in de Romeinse tijd tijdens een unieke rondleiding door het Castellum! Een gids neemt je mee langs de Romeinse rivier, de haven en het badhuis. Kom alles te weten over hoe de Romeinen leefden met en vochten tegen het water. Je hoort over de gewelddadige overstromingen waarvan bij de laatste opgravingen sporen zijn ontdekt, en leert hoe ingenieus de Romeinen hun wateraanvoer en -afvoer regelden. Een ander hoogtepunt is de omwalling aan de rivierzijde, waar het verhaal van een drukke riviervaart en een bewaakt havenfront tot leven komt. Kortom, een rondleiding vol historie, waterkracht en verrassende inzichten.
Deze rondleiding sluit perfect aan bij het thema Natuurlijk van de Maand van de Geschiedenis en laat je het Castellum met andere ogen bekijken. Onze gids neemt je mee langs bijzondere plekken op het terrein en vertelt verhalen die schuilgaan onder je voeten en achter de muren.

Planning en bezoek

Wat: Rondleiding: Waterverhalen in het Castellum
Wanneer: Op aanvraag
Wie: Geschikt voor volwassenen en kinderen vanaf 10 jaar
Waar: Museum Hoge Woerd
Prijs: € 65,- per gezelschap van maximaal 15 personen

Waterverhalen in het Castellum

Speciale rondleiding

Ontdek de kracht en betekenis van water in de Romeinse tijd

Meer informatie

Audiotour

iedere di t/m zo

Trakteer jezelf op een audiotour langs de museumschatten

Meer informatie

Speurtocht

iedere di t/m zo

Ga in en om het hele Castellum op onderzoek uit

Meer informatie

Het ArcheoLab is ook een plek waar archeologen zich bezighouden met het laatste onderzoek. Kom gerust binnen om te kijken waar de archeologen mee bezig zijn. Museumbezoekers kunnen ook samen met de museumvrijwilligers aan de slag om bij te dragen aan diverse onderzoeken. Hieronder lees je welke onderzoeken momenteel worden uitgevoerd.

woensdag & vrijdag, 13:00 – 16:00 uur: PUG-collectie in PAN registreren
Het Provinciaal Utrechts Genootschap van Kunsten en Wetenschappen (PUG) startte in 1841 met het verzamelen en beheren van 'oudheden'. Deze verzameling groeide uit tot een belangrijke en befaamde collectie van archeologische vondsten. De verzameling bestaat uit objecten uit de alle perioden van de prehistorie tot de Late Middeleeuwen, maar met vooral veel Romeinse vondsten, onder andere afkomstig van de drie Romeinse forten Fort Fectio, het Domplein en Castellum Hoge Woerd. Stuk voor stuk getuigen de voorwerpen van het vroegste verleden van de stad en provincie Utrecht: Romeinse glazen en bekers, gouden en zilveren munten en sieraden, mooi versierd 'terra sigillata' aardewerk, olielampjes, schrijfstiften en mantelspelden. PAN is een nationale infrastructuur die wordt georganiseerd door de Stichting ArcheoHotspots. Het doel van PAN is om oudheidkundige vondsten te documenteren en online te publiceren, en zo de informatie over de vondsten en hun vondstlocatie beschikbaar te stellen voor wetenschap, erfgoedonderzoek, musea en alle andere geïnteresseerden. Op woensdag- en vrijdagmiddagen zullen de vrijwilligers in ons ArcheoLab zich bezighouden met het registreren van de PUG-collectie in PAN. Wandel gerust binnen om te kijken hoe dit in zijn werk gaat.

zondag, 12:00 – 16:00 uur: Gedecoreerde Terra Sigillata
Het zogenaamde Terra Sigillata aardewerk stond vooral bij de rijkere Romeinen op tafel in de vorm van kommetjes, schalen, borden en bekers. Dit beroemde aardewerk, dat herkend kan worden aan de mooie rode kleur, was vaak versierd met verschillende bloempatronen, beelden uit het dagelijkse leven, mythologische figuren en dieren. Ook kunnen stempels van de makers teruggevonden worden tussen de versieringen. Heel soms vinden archeologen ook wel eens een ingekraste boodschap of tekening op een scherf, wat ze ‘graffiti’ noemen. Kom gerust eens een kijkje nemen!

Lopend onderzoek

wo, vrij & zo

Observeer en draag bij aan lopend onderzoek

Meer informatie

Heb je een vondst gedaan en wil je weten wat en hoe oud het is?

Iedere eerste en derde vrijdag van de maand is er tussen 13:00 en 16:00 uur een archeoloog aanwezig in het ArcheoLab om vondsten te bekijken en vragen over archeologie te beantwoorden. Wandel binnen, breng je eigen vondsten mee en vraag hem alles wat je altijd al hebt willen weten!

Houd onze Facebook- of Instagrampagina in de gaten om op de hoogte te blijven.

Archeologisch spreekuur

1e en 3e vrij v.d. maand

Ontdek het verhaal achter jouw vondsten

Meer informatie

Maak je eigen unieke sieraad van archeologische vondsten. Laat je inspireren door de eeuwenoude scherven en creëer van een stukje geschiedenis iets moois en persoonlijks. Neem je eigen bijzondere ketting, oorbellen, ring of speld mee naar huis.
Voor reserveren, vul het formulier onderaan deze pagina in.

Workshop: Sieraden van scherven

op aanvraag

Maak unieke sieraden van echte archeologische scherven

Meer informatie

Kinderfeestjes

op reservering

Maak van jouw verjaardag een onvergetelijk avontuur

Meer informatie

Ontdek de eeuwenoude handwerktechniek van naaldbinden tijdens een inspirerende workshop in Museum Hoge Woerd! Deze oeroude ambacht, al duizenden jaren in gebruik door Vikingen, Egyptenaren en prehistorische Europeanen, is de voorloper van breien en haken. Met slechts een naald en draad maak je lus voor lus unieke creaties, precies zoals onze voorouders dat deden. Van sokken en mutsen tot handschoenen: het naaldbinden kent een rijke geschiedenis, met archeologische vondsten van Scandinavië tot het Midden-Oosten.

Of je nu een beginner bent of al ervaring hebt, deze workshop biedt een prachtige kans om in een ontspannen sfeer een eeuwenoud ambacht tot leven te brengen. Perfect voor een creatief uitje met collega’s, vrienden of familie. Je leert de basistechnieken van deze bijzondere kunst en maak je onder deskundige begeleiding je eigen authentieke handwerkstuk. Laat je inspireren door deze tijdloze vaardigheid en ga naar huis met een uniek stukje historie dat je zelf hebt gemaakt!

Workshop: Naaldbinden

op aanvraag

Ontdek de eeuwenoude techniek van naaldbinden

Meer informatie

De Happen & Trappen fietsroute brengt fietsers langs historische monumenten aan de voormalige grens van het Romeinse Rijk. Romeinse Sporen Langs de Limes van Utrecht voert je langs diverse historische verdedigingslinies die in de loop der eeuwen gebruik hebben gemaakt van het afwisselende landschap rondom Utrecht. Centraal staat de limes, de voormalige Romeinse grens, op de zuidoever van de Rijn. De route komt daarbij ook langs middeleeuwse kastelen van verschillend formaat, de Utrechtse stadsverdediging en de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie.

UNESCO Werelderfgoed
Sinds 2021 heeft Nederland er twee iconen van wereldformaat bij. Zowel de Neder-Germaanse Limes als de gezamenlijke Hollandse Waterlinie hebben door het UNESCO Werelderfgoedcomité de status van werelderfgoed toegekend gekregen. Hiermee zijn deze bijzondere historische monumenten nu officieel internationaal erkend als uniek en onvervangbaar erfgoed. Beide monumenten zijn onderdeel van deze veelzijdige fietstocht.

Happen en trappen
Happen en Trappen verzorgt leuke en lekkere fietstochten door Nederland en België. Fietsers gaan een dag lang op pad door een prachtige omgeving en kunnen daarbij op diverse locaties aanschuiven voor een hapje, drankje, diner en dessert. Meer informatie over de route, het arrangement en mogelijkheden tot reserveren is te vinden op de website van Happen en Trappen.

Limes fietsroute

op reservering

Ontdek UNESCO Werelderfgoed met de fiets

Meer informatie